Muzyka klubowa od lat stanowi nieodłączny element polskiej kultury i rozrywki. Jej początki sięgają lat 80., kiedy to zaczęły powstawać pierwsze kluby, w których grano disco polo i zachodnią muzykę taneczną. Prawdziwy rozkwit tej sceny nastąpił jednak w latach 90. wraz z napływem nowych stylów, takich jak house, techno czy trance. Od tego czasu muzyka klubowa znacząco wpłynęła na polską kulturę, modę i sztukę. Stała się inspiracją dla wielu artystów i subkultur młodzieżowych.
Początki muzyki klubowej w Polsce
Disco polo i pierwsze kluby lat 80.
Choć muzyka taneczna była obecna w Polsce już wcześniej, to właśnie lata 80. uznaje się za początek rodzimej sceny klubowej. W tym okresie popularność zdobyło disco polo - prosty i chwytliwy styl łączący polską ludową melodię z zachodnimi brzmieniami. Grano je głównie na wiejskich dancingach, weselach i festynach. Jednocześnie w większych miastach zaczęły powstawać pierwsze kluby, w których przede wszystkim grano zachodnią muzykę taneczną - euro disco, italo disco czy hi-NRG.
Pierwsze imprezy techno
Pod koniec lat 80. do Polski dotarła fala nowych, elektronicznych brzmień z klubów Chicago, Detroit i Berlina. W 1988 roku zorganizowano pierwszą imprezę techno w katowickim Spodku. Rok później odbyła się legendarne już Sound Systemy w Łodzi, uznawane za początek polskiej sceny rave. Te wydarzenia zapoczątkowały modę na klubową muzykę elektroniczną w Polsce.
Wpływy zachodniej sceny klubowej
Rozwój polskiej sceny house i techno w latach 90.
Najważniejsi dj'e i producenci
Popularne kluby i wydarzenia
W całej Polsce organizowano duże imprezy taneczne, festiwale i cykliczne klubowe wydarzenia. Do najpopularniejszych należały: Sound Factory, Mayday Poland, Sunrise Festival, czy Orange Warsaw Festival. Kultowymi miejscami były warszawskie kluby: Torpedo, Riviera Remont, Spatif. W Krakowie rządziły Społem, Klub Panda, a we Wrocławiu Palladium i Liverpool.
Polskie legendy muzyki klubowej
Polscy artyści zyskali uznanie również za granicą. Sławomir Kaliski jako DJ Vimana odnosił sukcesy w Niemczech. Duet House Hunters podbijał listy przebojów w Wielkiej Brytanii. Robert Leszczyński występował jako resident w londyńskim klubie Ministry of Sound. Tacy artyści stali się prawdziwymi legendami polskiej sceny klubowej lat 90.
Czytaj więcej: Kultowe albumy rocka progresywnego - poznaj kamienie milowe
Muzyka klubowa w XXI wieku
Nowe style i trendy
Wraz z nastaniem XXI wieku na klubową scenę wkroczyły nowe style, jak minimal techno, electro house, dubstep czy trap. Dużą popularność zdobyły też nurt hardstyle oraz polski łobuzerski hardcore. Największą fenomenem tej dekady był jednak powrót disco polo, tym razem w nowoczesnym klubowym wydaniu.
Festiwale muzyki elektronicznej
W całej Polsce organizowane są doroczne festiwale muzyki klubowej i elektronicznej. Do największych imprez tego typu należą: Audioriver, Pol'and'Rock Festival, Up To Date Festival, Soundrive Festival, czy Audioriver. Przyciągają dziesiątki tysięcy fanów z całego kraju i zagranicy.
Polscy dj'e na arenie międzynarodowej
Współcześni polscy artyści odnoszą sukcesy na międzynarodowych listach przebojów i występują na największych światowych scenach. Najpopularniejsi to m.in. duet Catz 'N Dogz, DJ Adamus, Kryder, czy weterani sceny Tomek Lipiński i Mateusz Sienkiewicz.
Najpopularniejsi polscy dj'e i producenci
Techno - Mateusz Sienkiewicz, Astronomia
Mateusz Sienkiewicz jest uznawany za ojca polskiego techno. Od lat 90. aktywnie działa jako DJ, producent i właściciel wytwórni Planet Sienkiewicz. Równie rozpoznawalna jest ciężka, industrialna odmiana techno grupy Astronomia, popularna na całym świecie.
House - Łukasz Sytniewski, Michał Jablonski
Łukasz Sytniewski ps. Laksy to ceniony producent house, właściciel wytwórni LAX Records. Jego utwory podbiły listy przebojów w wielu krajach. Michał Jablonski jest producentem, dj'em i założycielem projektu Techno.pl. Znany z charakterystycznego, melodyjnego brzmienia.
Minimal - Marcin Czubala, Paweł Komar
Marcin Czubala łączy w swojej twórczości minimalną elektronikę z jazzem. Jest też współzałożycielem wytwórni Lautrecords. Paweł Komar ps. Pawax zyskał międzynarodową sławę utworami minimal techno. Jego kawałki grane były m.in. przez słynnego Ricardo Villalobosa.
Kluby i miejsca kultowe dla polskiej sceny
Warszawa - Smolna, Hydrozagadka
Smolna to jeden z najstarszych, działających klubów w Warszawie. Odbywają się tu koncerty, imprezy techno i wydarzenia kulturalne. Hydrozagadka również organizuje legendarne imprezy i koncerty od lat 90. To prawdziwe kultowe miejsce polskiej sceny klubowej.
Kraków - Klub Społem, Gallery Club
Usytuowany w klimatycznych piwnicach Klub Społem przyciągał tłumy imprezowiczów od początku lat 90. Gallery Club to kolejny krakowski klub z historią. Odbywają się tu koncerty gatunków od rocka po techno.
Wrocław - Liverpool, Graffiti Club
We Wrocławiu największą sławą cieszy się Liverpool, działający od 1999 roku. Organizuje imprezy taneczne w różnych stylach. Kultowym miejscem był także nieistniejący już Graffiti Club. To właśnie tu odbyła się pierwsza impreza techno we Wrocławiu.
Wpływ muzyki klubowej na kulturę
Street art i sztuka uliczna
Muzyka klubowa miała duży wpływ na rozwój ulicznej sztuki - graffiti, stencil art czy paste-up. Te formy często powstawały spontanicznie podczas nocnych imprez i rave'ów. Ich estetyka nawiązywała do klubowych wizualizacji i psychodelicznych motywów.
Moda i styl życia
Klubowe sceny wykształciły charakterystyczne style ubioru - oversize'owe bluzy, spodnie typu rurki, kolorowe tenisówki. Propagowały też specyficzny styl bycia - nocne imprezy, ekspresję i swobodę. Muzyka klubowa stała się inspiracją i zapoczątkowała wiele młodzieżowych subkultur.
Film i multimedia
Nurt muzyki elektronicznej mocno wpłynął na polską sztukę filmową, teledyski i grafikę komputerową. Jej estetykę można dostrzec w takich produkcjach jak "Mowa ptaków" Xawerego Żuławskiego czy "S@motność w sieci" Witolda Adamka. Muzyka klubowa stanowiła też inspirację dla wielu teledysków i animacji internetowych.
Podsumowanie
Muzyka klubowa od kilkudziesięciu lat stanowi nieodłączny element polskiej kultury. Choć jej początki sięgają lat 80., to prawdziwy rozkwit nastąpił w latach 90. wraz z pojawieniem się nowych gatunków electro i rozwojem rodzimej sceny house i techno. Od tego czasu artyści tacy jak Robert Leszczyński, Mateusz Sienkiewicz, Kryder i wielu innych rozsławili polską scenę klubową na całym świecie. Imprezy w kultowych klubach, festiwale i wydarzenia do dziś przyciągają rzesze fanów z Polski i zagranicy. Muzyka klubowa wywarła też ogromny wpływ na polską modę, sztukę uliczną i film. Choć przeszła już wiele transformacji, wciąż pozostaje nieodłączną częścią polskiej kultury.